Een kredietwaardigheid kan de beslissende factor zijn om een kredietnemer al dan niet een lening te geven. Dankzij een goede kredietwaardigheid kunnen mensen, bedrijven en overheden immers gemakkelijk(er) lenen bij financiële instellingen of openbare schuldmarkten. Op het niveau van de consument zullen banken de voorwaarden van een lening gewoonlijk baseren op een kredietbeoordeling of kredietscore. Hoe beter die is, hoe beter de voorwaarden van de lening. Zeker in deze turbulente recessietijden zijn kredietscores meer en meer belangrijk: wie vandaag flirt met de rommelstatus, zal het de komende kwartalen niet makkelijker krijgen, voorspelt financieel-econoom Tom Simonts.

Oligopolie

Het Amerikaanse Moody's en Standard & Poor’s controleren ongeveer 80% van de ratingmarkt, terwijl Fitch zowat 15% van de ratingmarkt controleert. Deze kredietbureaus leveren kredietscores, of ratings, in ruil voor een (niet onaardige) financiële vergoeding. Het hoeft niet gezegd dat deze drie bedrijven, die de facto een oligopolie vormen, erg winstgevend zijn. Niet voor niets heeft Warren Buffett via zijn holding Berkshire Hathaway zo’n 13% van Moody’s in handen.

Bedrijven

Bedrijven profiteren van een hoge kredietwaardigheid omdat dat de kosten van de financiële schulden kan drukken. Een kredietbeoordelingsbureau moet die kredietwaardigheid beoordelen, zodat investeerders een deel van hun beslissing om obligaties of aandelen te kopen op die ratings kunnen baseren. Niet alle bedrijven zijn echter groot genoeg is om zo’n rating te betalen, wat maakt dat veel investeerders voor die bedrijven hun neus ophalen.

Bedrijven met een minder gunstig kredietrapport zullen meer rendement moeten bieden op obligaties om investeerders te lokken. Bijgaande grafiek geeft dat goed weer, want obligaties met een BBB-rating betalen vandaag gemiddeld 2,5% meer dan de Duitse 10-jaarsrente, terwijl AAA-ratings maar 1,1% premie moeten bieden.

Overheden

Kredietratings zijn ook belangrijk op nationaal niveau. Veel landen rekenen op buitenlandse investeerders om hun schuld te kopen  en deze investeerders vertrouwen sterk op de kredietbeoordelingen van de kredietbureaus.

Voordelen van een hoge kredietrating zijn onder meer de toegang tot buitenlands geld en de mogelijkheid om andere vormen van financiering naar een land aan te trekken, zoals directe buitenlandse investeringen. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijf dat een fabriek wil openen in een bepaald land. Dat bedrijf kan eerst kijken naar de kredietwaardigheid van dat land alvorens groen licht te geven voor de investering.

Zo heeft schatkistpapier uit de VS bijvoorbeeld het laagst mogelijke risicoprofiel omdat de VS kan buigen op een sterke economie, een laag politiek risico en een hoge mate van transparantie en duidelijkheid. In Europa is Duitsland de norm. Kijk u in de grafiek bijvoorbeeld naar de premie die Italië moet bieden boven de Duitse rente.

“Investment grade” of “rommel”

De scheidslijn voor de kredietbeoordeling is “investment grade”. Dat niveau, en alles daarboven, wordt als “minder risicovol” beschouwd, terwijl onder die illustere lat het risico opbouwt. Dat hogere risico hoeft niet per sé af te schrikken, maar geldt vooral als waarschuwing. Wie toch obligaties koopt die geen investment grade-kredietstatus kregen, zal net daarom een hogere vergoeding eisen via hogere rendementen op de bedrijfs- of overheidsobligaties.

De tabel hiernaast is een overzicht, of een spiekbriefje zo u wil, voor de langetermijnkredietratings die de drie grote Amerikaanse ratingbureaus Moody's, Standard & Poor's en Fitch gebruiken en hoe ze in belangrijke categorieën vallen. De schaal loopt van “triple-A” met zeer laag risico bovenaan tot zeer hoog risico en uiteindelijk "default" (failliet, dus) onderaan.

De rode lijn scheidt "investment grade" (van wat vaak “speculatief”, “below investment grade”, “high yield” of liefkozend “rommel” wordt genoemd. Rommelobligaties, of junk bonds, worden door de meeste investeerders gemeden wegens té risicovol.

Obligaties kunnen ook worden aangeduid met "NR" ("not rated") of "WR" ("withdrawn rating") nadat een ratingbureau zijn eigen ratings heeft ingetrokken om diverse redenen, zoals een gebrek aan geloofwaardige informatie.

Waar vind u de ratings terug?

Zeker voor beursgenoteerde bedrijven zou u de ratings, indien ze beschikbaar zijn, moeten kunnen terugvinden op de website, al dan niet onder de investor relations sectie. Dat is alvast zo bij KBC, dat hier de scores van Moody’s, Fitch en S&P weergeeft. En die zien er goed uit, vindt financieel-econoom Tom Simonts. Oordeelt u zelf maar.