Beleggen is een verhaal over de generaties heen. Interessant voor jong én oud. Toch blijft het vooroordeel dat beleggen iets is voor rijke mensen en eerder voor de oude dag. Het zou veel tijd kosten en laat dat nu het laatste zijn wat jongeren te veel hebben. De wetenschap dat de generatie na de millenials het voor het eerst met minder zal moeten doen, doet sommige beleggers al zelf actie nemen. “Ik zie leren beleggen als een deel van het totaalpakket dat ik als opvoeder aan mijn kinderen wil doorgeven.” Maak kennis met vader Rahier en zijn vier kinderen. “Beleggen is geen hocus pocus. Het is iets wat je met beperkte kennis zelf kan doen.”
Van links naar rechts op de foto: Maarten, Goedele, Arnold, Michaël en Pieter.
Interview met de familie Rahier
Arnold, wanneer besliste jij zelf dat je wilde beleggen?
Vader Arnold: Dat is eerder organisch gegroeid. Van zodra je een extra spaarpotje opzij gezet hebt, ga je op zoek naar alternatieven. Beleggen doe je immers nooit met geld dat je nodig hebt om te leven. Zo’n 15 jaar geleden (nvdr. 2004) zijn we stilletjes aan gestart met de opbouw van een kleine portefeuille. We gingen zeker niet roekeloos van start en hadden geen hoge winsten voor ogen. We bekeken het op lange termijn. Als defensieve belegger nam ik niet te veel risico’s en zag ik onze aandelen geleidelijk aan stijgen.
Een jaar geleden gaven jullie de kinderen elk een kleine aandelenportefeuille. Hoe zijn jullie tot die beslissing gekomen?
Arnold: Rond Kerstmis en nieuwjaar dachten mijn vrouw en ik er traditioneel aan om wat geld te geven aan onze kinderen, maar geld is tenslotte maar geld. En dat zette me aan het denken. Je kan je kinderen een vis geven en dat kunnen ze die vis opeten, maar waarom hen geen vislijn geven? We wilden hen de kans geven om het zelf al doende te leren.
Hoe hebben jullie die schenking van een eigen Bolero-rekening voor elk kind concreet aangepakt?
Is er een leeftijd die je voor ogen had om hen die portefeuille aan te bieden?
Delen jullie de samenstelling van jullie eigen portefeuille met elkaar?
Kinderen (samen): We kennen die zo ongeveer van elkaar, maar niet precies. We sturen wel af en toe tips naar elkaar.
Arnold: Ik beleg in wat ik ken en daardoor is een van de aandelen die ik doorgaf een bedrijf dat ik vrij goed ken. Ik volg voor mijn eigen portefeuille niet altijd wat de kinderen zeggen. Mijn portefeuille is uiteraard ook niet meer te vergelijken met een startersportefeuille. Ik probeer toch wat meer te differentiëren en de aandelen wat langer te laten staan. De kinderen zijn nu een jaar bezig met beleggen en ik merk dat er nogal veel aangekocht en verkocht wordt.
Pieter (verdedigend, zie foto hiernaast): Ja, dat is ook omdat ik mijn portefeuille nog aan het samenstellen ben. Welke bedrijven ken ik al? Ik ben zelf actief in de techologiesector en ken die wereld. Vandaar dat ik ook vooral die bedrijven screen en toevoeg aan de bestaande portefeuille.
Jullie zijn nu een jaar bezig met beleggen. Volgen jullie een bepaalde strategie?
Waar halen jullie de nodige informatie om beleggingsbeslissingen te kunnen nemen? Volgen jullie de (financiële) actualiteit nu op een andere manier?
Pieter: Ik bekijk nu wel op verschillende websites hoe het koersdoel van aandelen bepaald wordt, wat de redenering erachter is, enz. Als ik een bedrijf tegenkom in het nieuws dat ik ken, ga ik zeker bekijken of het interessant is om (bij) te kopen. Maar echt op zoek gaan naar inspiratie, dat doe ik niet.
Maarten: Ik kreeg via mijn studie economie de kans om deel te nemen aan een beleggerscompetitie. Dat was een goede oefening en ik kocht mijn aandelen meer op het gevoel. Nu het voor echt is, wens ik meer achtergrondinformatie over de bedrijven vooraleer ik erin investeer.
Michaël (zie foto hiernaast): Ik kijk bijna dagelijks naar mijn portefeuille, maar heb zelf nog niets aangekocht of verkocht. Ik heb gewoon de aandelen nog die in de originele startersportefeuille zaten. Mijn vriendin en ik hebben nu net een huis gekocht, dus bij ons heeft dat nu de focus. Ik vind het wel al interessant om te horen en zien waar mijn broers mee bezig zijn, maar kijk nu zelf nog even de kat uit de boom.
Arnold: Ik herken mijn kinderen ook wel in de manier waarop ze nu, na 1 jaar, al dan niet aan het beleggen zijn. De ene laat dit aan zich voorbijgaan, de andere bekijkt dat rustig en geeft soms wel aan hoe we sommige zaken beter kunnen aanpakken. Dan heb ik een zoon die duidelijk veel durft, ook in het beleggen. En ten slotte zie ik een zoon die doordacht belegt, met het meeste kennis vanuit zijn studies economie.
Maarten (nvdr. student economie, zie foto hiernaast): Klopt, en ik merk ook dat ze bij mij aankloppen voor tips. Ik ben door mijn stage bij Bolero ook aandachtig hun blogposts beginnen te lezen en besef dat je daaruit veel informatie kan halen voor beleggingsbeslissingen.
Arnold: Ik volg het financiële nieuws in De Standaard op de voet en dat vind ik op zich al voldoende. Het mag ook geen obsessie worden. Was ik analist, dan zou ik de aandelen onderverdelen in korte en lange termijn. Dat vind ik zelden terug in bestaande analyses en zou mij wel vooruithelpen.
Pieter: Ik bekijk dagelijks de koersdoel- en advieswijzigingen en vind het persoonlijk zeer interessant om de motivering te lezen van analisten van de verschillende financiële instellingen.
Maarten: Als startende belegger kan je echt makkelijk vervallen in impulsief aan- en verkoopgedrag. Zelf heb ik dat bewust bijgestuurd door mijn interessefocus te verleggen naar de lange termijn.
Arnold: Dit is puur leergeld. Er mag geld verloren gaan in het begin. Ze leren ervan. En met de beurs komt het op lange termijn goed, geloof ik. Beleggen heeft ook een maatschappelijk belang. Bedrijven waarin je gelooft kan je als belegger aan kapitaal helpen én op lange termijn daarvoor een return krijgen. Kijk voor die return trouwens niet alleen naar de hoogte van het aandeel, maar ook naar het dividend.
Wijze woorden, Arnold. Zijn er nog andere manieren waarop jij je kinderen coacht in het beleggen?
Arnold: Ik zie leren beleggen als een deel van het totaalpakket dat ik als opvoeder aan mijn kinderen wil doorgeven. Net zoals je je kinderen leert hoe ze een lekke autoband moeten vervangen, moeten ze ook van beleggen de basis kennen, vind ik. Het is een levensles om met geld te kunnen omgaan. Er wordt hieraan naar mijn mening weinig aandacht besteed op school, terwijl het toch belangrijk is voor de rest van je leven. Voor mij gaat beleggen niet om grote winsten en rijk worden, maar over ontwikkeling van talenten en hoe je die kunt gebruiken.
Goedele (spreekt het voor het eerst): Ik heb dat talent niet (lacht) en mijn interesse is niet zo groot als bij de rest van de familie. Al pik ik nu wel het nieuws op over de bedrijven die in de startersportefeuille zaten. Ik bekijk mijn aandelenportefeuille op lange termijn en wil ze graag bijhouden.
Pieter: Om het geduld te kunnen opbrengen om je aandelenportefeuille op lange termijn te laten groeien, is het belangrijk dat je belegt met geld dat je niet nodig hebt. Zo sluit je impulsief aan- of verkoopgedrag al zeker uit en kan je op lange termijn de beurs zijn werk laten doen met je centen.
Goedele: Voor mij is het een goede zaak dat mijn aandelenportefeuille niet als beschikbaar saldo zichtbaar is op mijn spaarrekening. Zo blijf ik eraf en zie ik ook het effect van mogelijke beursschommelingen niet op dat geld. Niet dat ik er schrik van zou hebben, maar ik ken er te weinig van om dat ten volle te begrijpen. Gelukkig kan ik altijd wel bij mijn broers aankloppen.
Arnold: Ik vind het ook niet erg dat de kinderen hun eigen tempo aangeven om met die portefeuille aan de slag te gaan. Het is niet omdat je er niet onmiddellijk mee bezig bent, dat je het op termijn niet kan leren. Stel dat er dan toch plots een opportuniteit (de Lotto winnen) komt, dan hoef je al niet meer van nul te beginnen. Alleen al erover praten, helpt het leerproces. Want het mag duidelijk zijn: beleggen is geen hocus pocus. Het is iets wat je met beperkte kennis zelf kan doen.
Goedele: Ik luister inderdaad nu wel geïnteresseerd wanneer mensen rondom mij over beleggen praten. Dat is voor mij al een begin.
Arnold: Ik deel met mijn kinderen welke aandelen ik in portefeuille heb, maar geef geen concrete info over de grootte van mijn portefeuille. Dat doet er voor mij ook niet toe. Het belangrijkste voor mij is nu dat ze leren dat beleggen iets is dat iedereen zelf kan doen.
Spreken jullie met vrienden of kennissen over beleggen?
Michaël: Met mijn vrienden spreek ik daar niet over. In het algemeen wordt er heel weinig over geld gesproken en al zeker niet over beleggen. We zijn ook nog maar net aan het werk, zijn onze financiële reserves nog aan het opbouwen.
Pieter: Bij mij op het werk gebeurt dat wel. Ik ben al iets ouder en ook bij mijn vrienden kwam beleggen wel al eens ter sprake. Ik heb ook al bij verschillende banken gewerkt dus voor mij was beleggen niet nieuw.
Maarten: Ik kreeg op school al veel positieve commentaren op de kans die ik kreeg om te beleggen.
Arnold, ken jij nog vaders of moeders die hun kinderen een beleggingsportefeuille geschonken hebben?
Arnold: Ik heb wel aan een aantal vrienden of kennissen verteld dat we onze kinderen een aandelenportefeuille zouden schenken, maar heb zelf geen idee of zij dat ook doen of van plan zijn. Ik ken zowel mensen die zelf beleggen, vaak hebben die ook een financiële achtergrond, als mensen die het niet doen omdat ze hun geld liever anders benutten. Mijn moeder zei bijvoorbeeld dat ze zich niet kon inbeelden dat zij destijds van haar ouders aandelen zou gekregen hebben. Dat begrijp ik, maar de tijden zijn veranderd.
Pieter (treedt vader bij): Dat is nu ook bijzonder makkelijk geworden via die app. Je kan dat zelf regelen en hoeft nergens langs te gaan om het in orde te brengen.
Arnold: Ik blijf erbij dat het een cadeau is waaruit de kinderen kunnen leren. Dat primeert voor mij. Na één jaar tijd zie ik trouwens al vruchten van die investering in mijn kinderen: ze praten erover en helpen zo elkaars financiële educatie omhoog.
Goedele, jij werkt in de sociale sector. Hoe sta jij tegenover financiële kennis verwerven? Vind jij het nuttig?
Goedele: Jazeker. Laat ons zeggen dat beleggen geen onderwerp is waarover ik met mijn collega’s tijdens de middagpauze babbel. Het is inderdaad iets totaal anders dan waarmee ik dagelijks bezig ben, maar ik vind het wel nuttig, ja. Let wel: praten over het financiële was nooit taboe bij ons, maar de gesprekken die nu we nu voeren over beleggen, vind ik wel interessanter. Waarschijnlijk omdat ik nu betrokken partij ben? Ik begin meer en meer kennis op te bouwen en begrijp er al wat meer van, ook als ik een artikeltje in de krant tegenkom. Nu doe ik er misschien nog niets mee, maar later zal het van pas komen, denk ik.
Arnold: Neem nu het voorbeeld van de belastingsbrief: hoe vul je die het best in? Ook daarin zie ik een taak van mij als vader. Ik wil mijn kennis doorgeven aan de kinderen. Ik heb 4 kinderen, dus elk een eigen huis geven, was voor ons niet aan de orde. Ik heb bewust het geld niet gewoon op een spaarboekje gezet, want dan was het geld waarschijnlijk nu allemaal op. Aandelen schenken is iets anders, ze leren hieruit veel meer.
Goedele: Papa vertelde ons erbij dat hij de aandelen op een goed moment had doorgegeven, dus schrok ik ook niet toen ik naar mijn beleggingsportefeuille keek en zag dat het bedrag gezakt was. Het feit dat de waarde van onze aandelen op dit moment gedaald is, voelt voor mij niet aan als geldverlies. Ik zie het meer als een signaal dat de beurs aan het werk is en dat ik geduld moet hebben.
Arnold: Een ander voordeel van het schenken van een portefeuille is voor mij dat ze zelf niet hebben moeten investeren in een startersbedrag. Ze hebben dat geld gekregen en dus voelt een mogelijk verlies gewoon als een iets kleiner geworden cadeau. Het gaat niet om geld waarvoor ze zelf gewerkt hebben. En dat is voor mij de ideale basis om te starten met beleggen. Alleen zó durf je het al doende te leren.
Goedele: Klopt. Anders was ik daar zelf nooit mee gestart.
(gericht tot de overige kinderen) Hebben jullie ondertussen al iets bijgeleerd?
Michaël: Jazeker, ik begin ook al de link te leggen tussen bedrijvennieuws dat ik opvang en schommelingen op de beurs. Ik begrijp nu al beter waarom dat zo is. Ik weet nu bijvoorbeeld al dat het snel kan gaan. Nu reageer ik vaak te laat, heb ik het gevoel. Maar ik voel me hierdoor niet opgejaagd, hoor. Dat het niet mijn eigen geld is, maar extra geld, helpt om dat te relativeren. Ik weet nu hoe online beleggen werkt, dus als ik het nodig heb, weet ik me te redden.
Arnold, hoe reageer jij wanneer je nieuws hoort over bedrijven die sommige van jouw kinderen in hun aandelenportefeuille hebben? Wil je hen dan behoeden voor overhaaste beslissingen?
Arnold (overtuigd): Ah neen, dat is nu juist het leergeld dat we hen ter beschikking stellen. Wordt het nu nog niet gebruikt, dan later wel. Het bedrag dat wij schonken, is ook relatief hé. Je kan het vergelijken met één jaar inschrijvingsgeld voor de universiteit. En dat heb je eigenlijk ook voor de rest van het leven nodig. Ik beschouw onze missie als geslaagd wanneer duidelijk werd dat beleggen geen hocus pocus is. Dat is het voor mij waard, dat is het doel.